واژه ترموستات (Thermostat) از دو واژه Therm (دما) و stat (ثابت) تشکیل شده و قطعه‌ای است که برای ثابت نگه داشتن دمای یک محیط یا یک محفظه مانند یخچال طراحی شده است. این سیستم کاملا مکانیکی بوده و بدون دخالت دست، دمای داخل یخچال را تنظیم می‌کند.

به عبارتی ترموستات به کمپرسور فرمان قطع و وصل شدن (روشن و خاموش شدن) را ارسال می‌کند. به همین دلیل، ترموستات قطعه‌ای‌ است که تعیین کننده مدت زمان اتومات یخچال است یا به عبارت دیگر قطعه‌ای است که می‌تواند علت زود خاموش روشن شدن یخچال باشد.

به طور مثال، زمانی که شما اهرم ترموستات یخچال را چرخانده و آن را روی عدد 6 قرار می‌دهید، تا زمانی که دمای یخچال به مقدار 6 درجه نرسیده است، ترموستات اجازه کار به کمپرسور را می‌دهد و زمانی که دمای یخچال به 6 درجه رسید، به صورت اتوماتیک، ترموستات کمپرسور را قطع می‌کند تا دما در این درجه باقی بماند. بنابراین با توجه به دمای انتخابی و تنظیمات ترموستات، یخچال هرچند دقیقه یک بار اتومات می‌کند.

اکثر یخچال هایی که فریزر در قسمت بالایی آنها قرار دارد، ترموستات در پشت یخچال یا در قسمت بالایی و در زیر جعبه فریزر تعبیه شده است. اگر دستگاهی دارید که یخچال و فریزر از یکدیگر جدا هستند و فریزر کنار یخچال قرار دارد، ترموستات باید در پشت فریزر قرار داشته باشد.

همانطور که گفته شد مدت زمان اتومات یخچال به دمایی که برای یخچال تنظیم می‌شود بستگی دارد. علاوه بر این، میزان گاز مبرد موجود در سیستم و نیز سلامت برخی قطعات حساس مانند کمپرسور و ترموستات یخچال نیز تاثیر مستقیم دارند.

در برخی مواقع که گاز یخچال شارژ می‌شود، برای مدت زمانی کار کردن مداوم یخچال نرمال است و این مورد پس از نهایتا 24 ساعت به روند قبلی خود باز می‌گردد، که در غیر این صورت نشان از وجود مشکل و خرابی یخچال است و باید با تکنسین باتجربه تعمیر یخچال فریزر تماس گرفته شود.

اما به طور کلی می‌توان گفت که تا 6 ساعت این امر طبیعی و به طور معمول کمتر از این مقدار است. در صورتی که این زمان بیشتر به طول انجامد، ممکن است دستگاه شما مشکل و ایرادی داشته باشد وتنظیم دمای یخچال به وسیله ترموستات صورت می‌گیرد.

ترموستات یخچال از قطعات متفاوتی تشکل شده است:

• بدنه فلزی
• کنتاکت های اتصال
• فانوسک محتوی گاز
• لوله مویی
• لوله بلو
• فنر و اهرم ها
• پیچ تنظیم

در این نوع از ترموستات یخچال، میله ای شیشه ای وجود دارد که به وسیله مایعی حساس به دما پر شده و می‌تواند سریعا بخار شود.

• میله شیشه‌ای توسط لوله‌ای نازک به یک دیافراگم متصل است.
• در صورت افزایش دما مایع داخل شیشه منبسط شده و به دیافراگم فشار وارد می‌کند که سبب فعال شدن یک کلید و در پی آن فعال شدن سیکل سرمایش یخچال می‌شود.
• با کاهش دما نیز سطح مایع داخل ترموستات پایین آمده و کمپرسور یخچال قطع می‌شود.

اساس کار این مدل از ترموستات یخچال، بر مبنای تفاوت میان دو فلز در میزان تغییرات طولی در دماهای مختلف است. یکی از دو فلز نسبت به تغییرات دمایی بسیار حساس بوده و دیگری تغییرات کمتری از خود نشان می‌دهد.

• افزایش دما سبب می‌شود که فلز حساس تر در یک سمت منبسط شده و کلید فعال سازی سیکل سرمایشی یخچال را روشن کند.
• در سوی دیگر با کاهش نواری که دو فلز را روی خود دارد از سمت دیگر جمع شده و باعث خاموش شدن کلید می‌گردد.

برای مطمئن شدن از اینکه دمای هوای محیط روی دمای داخل یخچال تاثیر گذاشته یا نه، می‌توانید تست زیر را انجام دهید:

• ابتدا مطمئن شوید که درجه یخچال را روی 3 درجه سانتی گراد تنظیم کرده اید.
• بعد از آن یک لیوان آب را در وسط یخچال قرار دهید و بعد از یک شبانه روز لیوان آب را درآورده و با کمک دماسنج دمای آن را اندازی گیری کنید.
• اگر درجه آن بین 1 درجه سانتی گراد تا 5 درجه سانتی گراد بود، یعنی یخچال به خوبی کار می‌کند و نیازی به تغییر درجه یخچال نیست.